Ambalaj Atıklarının Toplanması, Ayrıştırılması

Ambalaj Atıkları Nedir?

Ambalaj, içerisinde yer alan ürünü, ürünün yapısına ve şekline göre en iyi şekilde koruyan, temiz kalmasını sağlayan, taşınmasını kolaylaştıran ve aynı zamanda ürünün tanıtımını yapan değerli bir malzemedir. Bir ürünün nakliyesini kolaylaştırmak ve ürünü deforme olmasına karşı korumak amacıyla paketleme işlemleri uygulanmaktadır. Satın alınan ürünün kullanılması sonrasında oluşan sarma vb. işlemlerde kullanılan malzemeler ambalaj olarak tanımlanmakta olup, ürünün kullanımı sonucunda ortaya çıkan ambalajlara ise ambalaj atığı denir.

Ambalaj Atığı Toplama Nedir?

Evlerde veya işyerlerinde oluşan ambalaj atıkları tehlikeli atıklardan ve organik nitelikli atıklardan ayrı olarak biriktirilmelidir. Biriktirilen ambalaj atıkları Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yetki verilmiş olan firmalar tarafından atık üreticisi tesisinden teslim alınarak ambalaj atığı toplama/ayrıştırma tesislerine taşınmaktadır. Ambalaj atığı toplama/ayrıştırma tesislerinde gelen ambalaj atıkları cins ve türlerine göre ayrıştırılmaktadır.

Ambalaj atığı toplama/ayrıştırma işlemi geri kazanımın en önemli ve ilk halkasını oluşturmaktadır.

Ambalaj Atığı Ayrıştırma Nedir?

Karışık olarak tesise kabulü yapılan ambalaj atıklarının cam, metal, karton, plastik, kağıt vb. türlerine göre ayrıştırılması işlemidir. Ambalaj atığı ayrıştırma işlemi yalnızca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş (Çevre İzin ve Lisans Belgesi’ne sahip) firmalar tarafından yapılabilmektedir.

Ayrıştırılan ambalaj atıkları türlerine göre preslenir ve metal geri dönüşüm fabrikası, kağıt üretim (geri dönüşüm) fabrikası, cam geri dönüşüm fabrikası ve plastik geri dönüşüm fabrikasına sevk edilerek geri dönüşümü sağlanır.

Ambalaj Atığı Beyanı Ne Zaman Yapılır ?

Ambalaj atıklarına ilişkin 4 çeşit beyan türü bulunmaktadır.

1. Ambalaj üreticileri tarafından yapılan beyan: Bu beyan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kontrol edilen Ambalaj Bilgi Sistemi uygulaması üzerinden her yıl Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıl üretilen ambalaj miktarı beyan edilmelidir.
2. Ambalaj piyasaya sürenler tarafından yapılan beyan: Bu beyan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kontrol edilen Ambalaj Bilgi Sistemi uygulaması üzerinden her yıl Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıl piyasaya sürülen ambalaj miktarı beyan edilmelidir.
3. Ambalaj atığı toplama/ayırma tesisleri tarafından yapılan beyan: Bu beyan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş (Çevre İzin ve Lisans Belgesi’ne sahip) ambalaj atığı toplama/ayırma tesislerince her ay Ambalaj Bilgi Sistemi uygulaması üzerinden yapılmaktadır. Beyan sistemine girilen veriler tesise kabulü yapılan, ayrıştırılan ve geri dönüşüm tesislerine gönderilen ambalaj miktarları için yapılmaktadır.
4. Ambalaj atığı geri dönüşüm tesisleri tarafından yapılan beyan: Bu beyan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş (Çevre İzin ve Lisans Belgesi’ne sahip) geri dönüşüm tesislerince her ay tesise kabulü yapılan ve geri dönüşüm işlemi tamamlanan ambalaj atıkları için Ambalaj Bilgi Sistemi uygulaması üzerinden yapılmaktadır.

Ambalaj Bilgi Sistemi için tıklayınız.

Kaynağında Ayrı Toplama Nedir?

Evlerde ve sanayi tesislerinde tehlikeli/tehlikesiz, ambalaj ve organik türlerinde atıklar oluşmaktadır. Geri dönüşüm ve bertaraf işlemleri ise her bir atık özelinde gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle atıkların türlerine göre oluştukları an ayrıştırılması ve ayrı olarak biriktirilmesi geri dönüşüm ve bertaraf için önem taşımaktadır. Atıkların oluştuğu an türlerine göre ayrıştırılması ise kaynağında ayrı toplama olarak tanımlanmaktadır.

Kaynağında Ayrı Toplama Uygulamalarında Kullanılan Toplama Yöntemleri

Kaynağında ayrı toplama için 2 yöntem uygulanabilir;

1- Çoklu Sistem

Bu uygulama yönteminde atıklar endüstriyel atıklar, ambalaj ve organik özelliklerine göre ve ambalaj atıklarının da cinslerine göre (plastik, kağıt, metal vb.) ayrıştırıldığı sistemdir.

2- Üçlü Sistem

Bu uygulama yönteminde atıklar ambalaj atıkları, organik atıklar ve diğer atıklar olarak sınıflandırılmaktadır. Ambalaj atıkları karışık olarak biriktirilmektedir.

Ambalaj Atık Kontrolü Yönetmeliği

Ambalaj atıklarının oluşumunun önlenmesi, önlenemeyen ambalaj atıklarının yeniden kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım yöntemleri kullanılarak bertaraf edilecek miktarının azaltılmasına, çevreye zarar verecek şekilde doğrudan ve dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, belirli bir yönetim sistemi içinde, kaynağında ayrı biriktirilmesi, toplanması, taşınması, ayrılmasına ve geri dönüşümüne ilişkin teknik ve idari standartların oluşturulmasına yönelik prensip, politika ve programlar ile hukuki, idari ve teknik esasların belirlenmesi amacı ile 27.12.2017 Tarih ve 30283 Sayılı Resmi Gazete ile yürürlükte olan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hazırlanmıştır.

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği için tıklayınız.